Državna revizorska institucija Crne Gore je nakon provedenog postupka revizije učinka (crnogorski revizori koriste termin “revizija usojeha”) „Uspješnost provođenja Nacionalnog programa za rano otkrivanje raka dojke” ocijenila da je provođenje Nacionalnog programa za rano otkrivanje raka dojke, u periodu januar 2016. – januar 2020. godine, bilo neuspješno.
“Prema podacima iz Izvještaja Registra malignih neoplazmi za 2013. godinu maligne neoplazme predstavljaju ozbiljan javno-zdravstveni problem u Crnoj Gori. Pored toga što je neoplazma dojke vodeća lokalizacija obolijevanja od malignih neoplazmi ona je i vodeća lokalizacija koja je uzrokovala smrt kod žena (skoro svaka peta žena umrla).”, navodi se u 27. septembra objavljenom izvještaju.
Revizori su podsjetili da je u razvijenim zemljama, u kojima se skrining programi uspješno primjenjuju dugi niz godina, zabilježen je veliki pad smrtnosti od raka dojke. I da je Vlada Crne Gore 2010. godine donijela Nacionalni program za rano otkrivanje raka dojke upravo sa ciljem smanjenja smrtnosti žena od raka dojke.
U Izvještaju o provedenoj reviziji je ocijenjeno da zdravstveni sistem Crne Gore nije obezbijedio osnovne preduslove za uspješno provođenje Nacionalnog programa za rano otkrivanje raka dojke. Da u periodu od pet i po godina (od donošenja Nacionalnog programa za rano otkrivanje raka dojke pa do početka njegovog provođenja) nije obezbijeđena potrebna oprema i kadrovi, nije uspostavljen registar skrininga, nisu donesene potrebne procedure kojima se jasno definišu obaveze i odgovornosti svih učesnika u programu i nije uspostavljen odgovarajući sistem prikupljanja i upravljanja podacima.
“U toku sprovođenja Nacionalnog programa za rano otkrivanje raka dojke nije obezbijeđeno da 70% populacione grupe bude pozvano u skrining program dojke. Taj procenat se kreće na nivou do 40%, što je značajno ispod granice planiranog.”, konstatuju revizori.
Kao jedan od osnovnih problema u provođenju Nacionalnog programa, revizori su označili činjenicu da nije obezbijeđen dovoljan broj motivisanih i edukovanih izabranih ljekara koji učestvuju u skrining programu.
Konstatovano je čak i da određeni broj izabranih ljekara odbija da učestvuje u programu.
Osim toga, upozoreno je da Ministarstvo zdravlja nije obrazovalo Koordinaciono tijelo za organizaciju, stručno praćenje i kontrolu kvaliteta programa mamografskog skrininga.
Pošto nisu obezbijeđeni potrebni podaci, Institut za javno zdravlje Crne Gore nije bio u mogućnosti da izvrši evaulaciju programa.
U konačnici, Državna revizorska institucija Crne Gora je, u cilju unapređenja upravljanja Nacionalnim programom za rano otkrivanje raka dojke u Crnoj Gori, Ministarstvu zdravlja i Institutu za javno zdravlje dala 10 preporuka.
“Vrhovna državna revizija je ocjenila da bi trebalo kreirati novi nacionalni program koji bi se sprovodio na cijeloj teritoriji Crne Gore, pošto je postojeći realizovan samo na teritoriji četiri opštine“, naglasio je član Savjeta DRI Branislav Radulović.
(T.H., Revizije info)
