Državna revizorska institucija je izvršila reviziju Godišnjeg finansijskog izvještaja i reviziju usklađenosti poslovanja Ministarstva odbrane za 2023. godinu.
Nadležni Kolegijum DRI u sastavu dr Branislav Radulović (Rukovodilac Kolegijuma) i g. Nikola N Kovačević (član Kolegijuma) izrazio je pozitivno mišljenje na Godišnji finansijski izvještaj Ministarstva odbrane za 2023. godinu i negativno mišljenje na usklađenost poslovanja sa propisima.
Zakonom o Budžetu Crne Gore za 2023. godinu planirana su budžetska sredstva za Ministarstvo odbrane u iznosu od 67,36 mil €. Nakon rebalansa i preusmjerenja tekući budžet Ministarstva odbrane iznosio je 68,35 mil €, od čega je izvršeno 67,38 mil € ili 98,59%.
Finansijskom revizijom Godišnjeg finansijskog izvještaja Ministarstva odbrane za 2023. godinu, nadležni Kolegijum DRI stekao je razumno uvjerenje da je isti, u svim materijalnim aspektima, sastavljen u skladu s važećim okvirom finansijskog izvještavanja za javni sektor.
Revizijom pravilnosti poslovanja Ministarstva odbrane utvrđene su neusklađenosti koje imaju materijalan i prožimajući efekat. Neusklađenosti su utvrđene u odnosu na Zakon o državnoj imovini, Zakon o zaradama zaposlenih u javnom sektoru, Zakon porezu na dohodak fizičkih lica, Zakon o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje, Zakon o upravljanju i unutrašnjim kontrolama u javnom sektoru, Zakon o vojsci, Zakon o penzijskom i invalidskom osiguranju, Uputstvo o radu Državnog trezora, Uredbe o načinu korišćenja prevoznih sredstava u svojini Crne Gore.
Državna revizorska institucija izdala je dvadeset i tri preporuke koje se odnose na imovinu, izvršenje budžeta, nabavke, ljudske resurse, unutrašnje kontrole, unutrašnju reviziju, izdatke za sudske sporove, blagajničko poslovanje i dr.
Ministarstvo odbrane nije izvršilo procjenu vrijednosti pokretne imovine i dijela nepokretne imovine, što nije u skladu sa čl. 67 Zakona o državnoj imovini. Evidencija imovine koju vodi Ministarstvo odbrane ne sadrži podatke o nabavnoj i sadašnjoj vrijednosti, što nije u skladu sa MRS 17 za javni sektor, odnosno čl. 41 Zakona o državnoj imovini koji propisuje da se evidencija državne imovine vodi u skladu sa međunarodnim računovodstvenim standardima. Ministarstvo odbrane nije obezbijedilo da evidencija pokretne imovine koju vodi sadrži podatke o svim pokretnim stvarima koje koristi, što nije u skladu sa čl. 44 Zakona o državnoj imovini.
Ministarstvo nije donijelo metodologiju za izradu Formacije, što nije u skladu sa čl. 29 Zakona o Vojsci.
Ministarstvo odbrane je isplatilo zaposlenim ukupno 1,56 mil € za efikasno izvršavanje zadataka i postignute rezultate, na način koji nije u skladu sa Zakonom o zaradama zaposlenih u javnom sektoru, kojim je definisano da zaposlenom sa izuzetnim rezultatima i kvalitetom rada pripada varijabilni dio zarade. Isplata je izvršena na osnovu čl. 40 Zakona o budžetu i fiskalnoj odgovornosti kojim je uređena dinamika izvršenja budžetskih sredstava, iako je način utvrđivanja i ostvarivanja prava na zaradu, naknadu zarade i druga primanja zaposlenih u javnom sektoru uređen Zakonom o zaradama zaposlenih u javnom sektoru.
Revizijom je utvrđeno da je Ministarstvo odbrane, od ukupno jedanaest kontrolisanih aktivnosti iz Akcionog plana 2023-2025 za sprovođenje Strategije upravljanja ljudskim resursima u Ministarstvu odbrane i Vojsci Crne Gore 2023-2027 za 2023. godinu, čiji je krajnji rok za realizaciju bio IV kvartal 2023. godine, jednu aktivnost djelimično realizovalo, dok deset aktivnosti nije realizovano.
Rukovodilac Ministarstva odbrane u 2023. godini nije odredio lice odgovorno za koordinaciju aktivnosti na sprovođenju i unaprjeđenju unutrašnjih kontrola, što nije u skladu sa čl. 7 Zakona o upravljanju i unutrašnjim kontrolama u javnom sektoru i nije utvrdio Plan unaprjeđenja upravljanja i kontrola, što nije u skladu sa čl. 11 Zakona o upravljanju i unutrašnjim kontrolama u javnom sektoru. Ministarstvo odbrane nije sprovodilo samoprocjenu upravljanja i unutrašnjih kontrola.
U Izvještaju o reviziji su date i četiri sistemske preporuke drugim subjektima, od kojih su dvije u nadležnosti Vlade Crne Gore, a dvije u nadležnosti Ministarstva finansija.
Vladi Crne Gore preporučeno je da izvrši izmjene Uredbe o uslovima i načinu korišćenja nepokretnih i pokretnih stvari za potrebe odbrane, posebno u dijelu jasnog propisivanja načina klasifikacije i evidencije imovine koja se koristi za potrebe odbrane, pravilno zbrinjavanje zastarelih ili neupotrebljivih stvari, pravila za otuđivanje ili prodaju imovine koja više nije potrebna za odbrambene svrhe, upotreba za civilne svrhe i dr.
Vladi je preporučeno i da izvrši izmjene Uredbe o listi vojne opreme i proizvoda, postupku i načinu sprovođenja javnih nabavki u oblasti odbrane i bezbjednosti, na način da se definiše postupak, način sprovođenja, izvještavanja i vođenja evidencije posebnih javnih nabavki u oblasti odbrane i bezbjednosti, kao i da se u istoj propiše obaveza dostavljanja plana i izvještaja o realizaciji posebnih nabavki u oblasti bezbjednosti i odbrane Odboru za bezbjednost i odbranu Skupštine Crne Gore, a u cilju punog ostvarivanja nadležnosti odbora u skladu sa Zakonom o parlamentarnom nadzoru u oblasti bezbjednosti i odbrane.
Ministarstvu finansija preporučeno je da, u cilju poboljšanja efikasnosti i djelotvornosti javne potrošnje i povećanja transparentnosti i odgovornosti u pogledu korišćenja javnog novca, intezivira aktivnosti koje će omogućiti da se kroz informacioni sistem za upravljanje budžetom vrši povezivanje programskog budžeta potrošačkih jedinica sa strateškim politikama Vlade, kako bi se imao uvid u kojoj mjeri ostvarenje ciljeva potrošačke jedinice doprinosi ostvarenju ciljeva Vladinih politika.
Ministarstvu finansija preporučeno je i da izvrši izmjene Pravilnika o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Crne Gore i budžete opština, kako bi se propisao poseban račun za izdatke po osnovu naknada zaposlenim koje se ostvaruju u skladu sa Uredbom o zvanjima i zaradi vojno-diplomatskih predstavnika, lica upućenih na rad u međunarodnim organizacijama i administrativno-tehničkog osoblja.
Nadležni Kolegijum DRI je utvrdio da Ministarstvo odbrane treba da, do 25. decembra 2024. godine, izradi i dostavi Državnoj revizorskoj instituciji plan aktivnosti za realizaciju preporuka i do 25. maja 2025. godine, izvijesti DRI o preduzetim radnjama po izrađenim i dostavljenim preporukama.
Konačni Izvještaj o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Ministarstva odbrane za 2023. godinu je dostupan zainteresovanim stranama na zvaničnoj internet stranici DRI.
(DRI CG, 27.11.2024. / Revizije info)
