Regija i svijet

Crna Gora: NEEFIKASNOST U REALIZACIJI “PROGRAMA REGIONALNE STAMBENE IZGRADNJE” I STVARANJU USLOVA ZA ZATVARANJE “PRIVREMENIH” KAMPOVA ZA RATNE IZBJEGLICE

Kamp "Konik" (Foto: Zoran Đurić)
Juče, 12. januara 2024. godine, Državna revizorska institucija Crne Gore objavila je izvještaj o provedenoj reviziji učinka "Efikasnost realizacije projekata izgradnje stambenih jedinica za potrebe raseljenih i interno raseljenih lica". Na žalost, države nastale raspadom Jugoslavije, ni trideset godina nakon rata nisu riješile problem raseljenih lica i veliki broj ljudi još uvijek drže u kampovima projektovanim i izgrađenim za kratkotrajno(!) zbrinjavanje ovih lica do pronalaska trajnih i kvalitetnih rješenja. Što ni za vlasti države koja je prošla najteža razaranja, zločine i raseljavanja svojih stanovnika, BiH, nije oprostivo, a o Crnoj Gori i Srbiji, ili Hrvatskoj koja je članica EU, da ne govorimo. Dodatni problem je nesposobnost ovdašnjih vlasti da čak i kad dobiju novac za nešto (A program koji ima za cilj da obezbijedi trajna rješenja za stambeno zbrinjavanje raseljenih lica nastalih nakon sukoba na teritoriji bivše Jugoslavije, a koji se provodi u pomenute 4 zemlje, finansira se najvećim dijelom sredstvima međunarodne donatorske zajednice, najviše EU) to ne znaju uraditi na vrijeme i u potpunosti. Što potvrđuje i izvještaj DRI Crne Gore, čije saopštenje povodom njegove objave prenosimo u nastavku. (Revizije info)

Nacionalna upravljačka struktura u realizaciji podprojekata Programa regionalne stambene izgradnje u Crnoj Gori (RHP) nije bila u dovoljnoj mjeri efikasna, ocijenila je Državna revizorska institucija (DRI) nakon sprovedene revizije uspjeha „Efikasnost realizacije projekata izgradnje stambenih jedinica  za potrebe raseljenih i interno raseljenih lica”, kojom je rukovodio kolegijum u sastavu dr Branislav Radulović (Rukovodilac Kologijuma) i g. Nikola N Kovačević (član Kolegijuma).

Predmetna revizija je obuhvatila aktivnosti subjekata revizije – Ministarstvo rada i socijalnog staranja, Uprava za kapitalne projekte, Glavni grad- Podgorica, Opština Nikšić i Opština Herceg Novi, vezane za realizaciju podprojekata Programa regionalne stambene izgradnje i upravljanje izgrađenim objektima.

Program regionalne stambene izgradnje (Regional Housing Programme- RHP ) imao je  za cilj da obezbijedi stambene jedinice za 74 000 lica ili 27 000 domaćinstava, koja su raseljena i interno raseljena sa teritorije bivše Jugoslavije. Zemlje korisnice Programa su Bosna i Hercegovina, Hrvatska, Srbija i Crna Gora, a troškovi programa su procijenjeni na oko 584 miliona eura. Ugovorima o grantu koje je Crna Gora potpisala sa CEB-om za 8 podprojekata planirana je kupovina ili izgradnja 681 stambene jedinice za potrebe raseljenih i interno raseljenih lica i lica u stanju socijalne potrebe. U izvještaju o realizaciji Programa regionalne stambene izgradnje Ministarstva rada i socijalnog staranja iz aprila 2023. godine, broj planiranih stambenih jedinica je smanjen je na 646 ili 35 stambenih jedinica manje u odnosu na broj planiranih ugovorima o grantu. Postupkom revizije je utvrđeno da dva podprojekta nijesu realizovana u obimu utvrđenom Ugovorima o grantu, odnosno da su obezbijeđene 54 stambene jedinice od ukupno 86 koliko je planirano.

U Završnoj izjavi predstavnici partnerskih zemalja potvrdili su da će vlastitim sredstvima adekvatno stambeno zbrinuti preostale izabrane porodice kojima stambeno rješenje nije bilo moguće osigurati zbog dijela nezavršenih aktivnosti u okviru RHP-a. Ministarstvo rada i socijalnog staranja je 29.09.2023. godine potpisalo Memorandume o saradnji  sa Help- Hilfe zur Selbsthlife kojim se obavezalo da će sufinansirati adaptaciju i izgradnju stambenih objekata u ukupnom iznosu od 1.365.000,00€.

Revizijom su utvrđene nepravilnosti koje se odnose na upravljanje i održavanje izgrađenih stambenih objekata, a koje su su skladu sa ugovorima o grantu i nacionalnim zakonodavstvom u nadležnosti opština na čijoj teritoriji su izgrađene stambene jedinice.

U cilju unapređenja aktivnosti koje se odnose na okončanje započetih podprojekata i efikasno korišćenje, upravljanje i održavanje novoizgrađenih/kupljenih objekata u okviru Programa regionalne stambene izgradnje u Crnoj Gori, a u skladu sa nacionalnim zakonodavstvom DRI je dala subjektima revizije šest preporuka, koji su dužni da do 10. februara 2024. godine dostave Akcioni plan za realizaciju preporuka i do 10. jula 2024. godine Izvještaj o preduzetim radnjama po izrađenim i dostavljenim  preporukama.

Konačan izvještaj o reviziji uspjeha „Efikasnost realizacije projekata izgradnje stambenih jedinica  za potrebe raseljenih i interno raseljenih lica“ je dostupan na zvaničnoj internet stranici DRI.

(DRI Crne Gore, 12.01.2024. / Uvod: Revizije info)