Sljedeće sedmice, na posljednjoj sjednici Predstavničkog doma državnog parlamenta pred kolektivni godišnji odmor parlamentaraca, na dnevnom redu će se naći istovremeno dvije tematski srodne ali suštinski različite stvari čije je usvajanje uporno opstruirano, komplikovano i odlagano – izmjene Zakona o javnim nabavkama, odnosno njegovo usklađivanje sa EU standardima (što političari u BiH godinama izbjegavaju, podcrtavajući time koruptivnu i pljačkašku suštinu sistema i stvarni izvor svih problema u ovoj državi), te, Izvještaj o izvršenoj reviziji učinka o temi: „Problemi i nedostaci institucija BiH u sistemu javnih nabavki“, koji je dobrim dijelom posvećen upravo ovom zakonu.
Za razliku od Zakona, čija “evropejizacija” prijeti da im naruši uhodanu pljačku javnih sredstava, ili da ih prisili na veću kreativnost u otkrivanju “rupa u zakonu” i njegovom “zaobilaženju”, odlaganje usvajanja revizorskog izvještaja o javnim nabavkama nema praktični značaj, osim što ih revizorski nalazi i zaključci, eventualno, iritiraju tretirajući kao greške ono što je smišljeno kreirano da onemogući transparentnost, javnu kontrolu i odgovornost. A zapravo, u korjenu odugovlačenja usvajanja ovog (i nekih drugih) izvještaja su uobičajene političke igre i besmisleno dokazivanje republičkosrpskih parlamentaraca da oni i dalje mogu opstruirati rad Parlamenta.
I Zakon i Izvještaj na dnevni red dolaze kao “povratnici”. Zakon nakon usvajanja na Domu naroda u različitom tekstu od onog usvojenog svojevremeno na Predstavničkom domu, zbog čega je morao ići na usaglašavanje, pred Zajedničku komisiju oba doma Parlamentarne skupštine BiH. A Izvještaj, nakon što na prethodnoj sjednici nije dobio potrebnu entitetsku većinu, pa je išao na usaglašavanje Kolegija doma.
Izmjene Zakona o javnim nabavkama jedan su od čuvenih 14 prioriteta iz Mišljenja Evropske komisije, koji su za BiH nepremostiva prepreka. Jer predstavljaju korak ka pravnoj državi i kontroli javnih sredstava, kojih se ovdašnji političari na vlasti s razlogom pribojavaju.
S druge strane, odnos prema izvještaju o reviziji učinka “Problemi i nedostaci institucija BiH u sistemu javnih nabavki” odslikava njihov globalni odnos prema reviziji, koju ovdašnji političari ne doživljavaju kao izvrstan mehanizam za poboljšanje svog i rada institucija, kroz otklanjanje uočenih nedostataka, grešaka i nezakonitosti, nego kao od stranaca svojevremeno nametnutu obavezu, koja im je samo smetnja, jer javno ukazuje na njihovu i neodgovornost kadrova koje postavljaju. Pri čemu već godinama, i u oba entiteta i na državnom nivou pokazuju sklonost ka ukidanju nezavisnosti institucija koje se bave javnom revizijom i njihovom stavljanju pod kontrolu, odnosno potpunom obesmišljavanju tih institucija, kojima međunarodni standardi propisuju nezavisnost kao osnovni preduslov postojanja.
I, naravno, ne radi se tu samo o revizorskim uredima. Nego o svim institucijama za čiji je rad nezavisnost neophodan element i koje predstavljaju projektovane kontrolore rada vlasti i institucija pod njihovim uticajem i koje su neophodne za izgradnju sistema i države.
Jer izgradnja države i bilo kakvog sistema ovdašnje autokrate na vlasti ne interesuje. Njih interesuje samo stranačka i lična kontrola svakog segmenta društva i gušenje bilo kakve kritike i svake naznake buđenja pravne države.
Iz njih probija duh Luja XIV, koji je navodno sredinom 17. stoljeća izrekao čuvenu rečenicu “Država to sam ja”. I drskiji i bahatiji među njima taj stav otvoreno demonstriraju na svakom koraku.
Ni država, ni Ustav, ni zakoni, ni institucije, ni odluke sudova, ni volja građana ili interes naroda iza koga se vole sakrivati, njima ne znači ništa. Oni misle da se o svemu mogu dogovarati i to na primitivnom pljačarskom nivou, vodeći računa isključivo o vlastitoj koristi i opstanku. I s prijetnjom izazivanja nasilja, kao jedinim argumentom.
(N.N., Revizije info, 19.07.2022.)
