Sve 4 vrhovne revizorske institucije u BiH (što je opšteprihvaćeni univerzalni izraz za revizorske institucije koje vrše eksternu reviziju javnog sektora) – državna, entitetske i Brčko distrikta – kreirale su svoje programe rada za 2021. godinu, prije isteka prethodne godine. Za razliku od parlamenata, koji u donošenju svojih planskih dokumenata redovno kasne (a često ih i uopšte nedonesu), a u njihovoj realizaciji su redovno neuspješni.
BiH
Ured za reviziju institucija BiH, i u 2021. godini je planirao provesti 75 finansijskih revizija (za prethodnu godinu) – 74 nad državnim institucijama i reviziju godišnjeg izvještaja o izvršenju budžeta.
Ovaj ured, od 2014. godine (kada je postepeno povećavajući obim provedenih revizija, od 2000. godine, po prvi put došao do tog nivoa), revidira sve institucije na državnom nivou.
Pored ovih finansijskih revizija, planirao je napraviti i redovni godišnji revizorski izvještaj o glavnim nalazima i preporukama, te, 4 izvještaja revizija učinka i 2 o praćenju realizacije preporuka iz ranije objavljenih izvještaja revizija učinka.
DISTRIKT
Ured za reviziju javne uprave i institucija u Brčko distriktu takođe pokriva sve institucije u svojoj zoni nadležnosti, pa je i 2021. godine planirao finansijsku reviziju 28 javnih institucija i preduzeća, plus izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Brčko distrikta BiH na zadnji dan prethodne godine.
Osim toga, ovaj ured je planirao realizovati i jednu reviziju učinka, što je nastavak dugogodišnje prakse.
Ključna zamjerka radu ovog ureda je specifična praksa neobjavljivanja izvještaja dok isti ne prođu parlamentarnu proceduru (dok ostale revizorske institucije izvještaje čine javno dostupnim istovremeno sa njihovim slanjem parlamentu).
RS
Entitetske VRI, za razliku od državne i one Brčko distrikta, zbog ogromnog broja institucija u svojoj nadležnosti (Glavna služba za reviziju javnog sektora RS ih ima oko 850, a Ured za reviziju institucija u FBiH preko 2000), redovno, svake godine, revidiraju tek manji broj najznačajnijih insitucija, dok ostale koje revidiraju biraju, određenim sistemom, u skladu sa svojim kapacitetima i ambicijama.
Glavna služba za reviziju javnog sektora RS je svojim Godišnjim planom revizija za 2021. godinu planirala provesti 72 finansijske revizije i objaviti isto toliko izvještaja – 71 za javne ustanove, preduzeća, organe vlasti,… plus Konsolidovani godišnji finansijski izvještaj za korisnike budžeta RS.
To je 3 revizije više nego prethodne godine, ili 5 više nego 5 godina ranije (u planu za 2016.).
Pored ovih finansijskih revizija, Glavna služba za reviziju javnog sektora RS u 2021. godini planirala je objaviti i 7 izvještaja revizija učinka, te 12 izvještaja o provođenju preporuka datih u finansijskim revizijama prethodnih godina i 3 izvještaja o naknadnim pregledima provođenja preporuka iz izvještaja revizija učinka iz prethodnih godina.
FBiH
Ured za reviziju institucija u FBiH je poseban slučaj. Prije svega zbog profesionalne odgovornosti, nasuprot nevjerovatnoj neodgovornosti i parlamenta i vlade i tužilaštva i pojedinih institucija, u ovom entitetu.
Iako parlamentarna komisija odgovorna za reviziju Parlamenta FBiH nije radila preko dvije i po godine, sistematski obesmišljavajući njegov rad, iako su određene institucije neodgovornost i ignorantski odnos vlasti prema radu Ureda shvatile kao mogućnost da Uredu počnu onemogućavati pristupanje podacima i obavljanje revizija, iako se tužilaštvo ponijelo u najmanju ruku neprimjereno u slučaju opstrukcija, koje je parlamentarna komisija (kad se uspjela konstituisati) okarakterisala kao rušenje pravnog sistema i poretka, nepoštivanje procedura i zakonskih propisa, te kao privatizaciju institucija i preduzeća koji su u vlasništvu Federacije BiH, iako se Vlada, koja bi trebala sankcionisati prekršioce Zakona o reviziji, otvoreno pridružila prekršiocima,… Ured za reviziju svo ovo vrijeme odgovorno obavlja svoj posao, na opstrukcije odgovarajući povećanjem produktivnosti i efikasnosti.
Tako su, Planom i programom rada Ureda za reviziju institucija u FBiH za 2021. godinu predviđene 102 finansijske revizije i prateća izvještaja. Što je 13% više od prošlogodišnjeg plana, a čak 100% (dvostruko, dakle) više od plana prije 5 godina (za 2016.).
Što u odnosu na svega 7% povećanja (u odnosu na plan prije pet godina) Glavne službe za reviziju javnog sektora RS izgleda zaista impresivno.
Pored ovih 102 izvještaja o provedenoj finansijskoj reviziji, planirano je i objavljivanje godišnjeg revizorskog izvještaja o najvažnijim nalazima i preporukama, te 2 izvještaja revizija učinka i 4 o praćenju realizacije preporuka iz ranijih revizija učinka).
Kvantitet revizija učinka, odnosno nepostojanje razvoja i povećanja produktivnosti u tom segmentu, jedina je ozbiljnija zamjerka radu Ureda za reviziju institucija u FBiH.
Dodajmo i da se Ured suočava sa neprihvatljivim odnosom Vlade, koji je povremeno na ivici otvorene opstrukcije i kršenja zakona.
(TH, Revizije.info)
