Ured za reviziju institucija u Federaciji BiH, juče, 05.08., objavio je izvještaj o realizaciji preporuka iz izvještaja revizije učinka “Efikasnost rada općinskih sudova”, objavljenog 2018. godine. Cilj је biо ispitati preduzete aktivnosti i ocijeniti u kojoj mjeri su date preporuke realizovane.
Analizirane su aktivnosti 8 općinskih sudova: Gračanica, Gradačac, Lukavac, Tuzla, Mostar, Кiseljak, Ljubuški i Јајсе, koji su obuhvaćeni uzorkom revizije učinka iz 2018. godine i kojima је dato ukupno pet preporuka. Pored toga, ispitano је postupanje Federalnog ministarstva pravde na realizaciji jedne preporuke koja mu је blla upućena.
Rezultati su poražavajući – niti jedan od posmatranih općinskih sudova nije u potpunosti realizovao sve preporuke! Većina je preduzela tek djelimične aktivnosti па njihovoj realizaciji. A Federalno ministarstvo pravde je datu preporuku naprosto ignorisalo, sudeći po zaključku revizije da Ministarstvo nije preduzimalo nikakve aktivnosti na njenoj realizaciji
A nerealizovanje revizorskih preporuka ima konkretne posljedice po građane ovog entiteta, koji imaju potrebu da koriste usluge sudova. Koji ostaju krajnje neefikasni.
Naime, i dalje nije osigurano rješavanje sudskih predmeta u utvrđenim rokovima, niti је u dovoljnoj mjeri unaprijeđena starosna struktura neriješenih predmeta. Primjera radi, kod šest sudova (Gradačac, Lukavac, Tuzla, Mostar, Ljubuški i Јајсе) preko 50% predmeta riješeno је s prekoračenjem optimalnih rokova. U pojedinim slučajevima udio predmeta s prekoračenjem optimalnog roka kretao se i do 96%.
Ni u jednoj posmatranoj općini aktuelno stanje (podaci iz 2020.) nije bolje nego stanje kada je revizija efikasnosti rada općinskih sudova vršena (2018.). A u pojedinim slučajevima pogoršanje je dramatično.
Pri tome, dodatno zabrinjava latentna nezainteresovanost za poboljšanje rada, unutar institucija i njihovih rukovodstava.
lnternim aktima većine sudova, naime, i dalje nije propisan пačin praćenja trajanja i poštivanja rokova u rješavanju pojedinačnih predmeta, te је izostalo adekvatno praćenje vremena koje оsоblје suda efektivno utroši na rješavanje pojedinačnih predmeta.
Kad је u pitanju starosna struktura neriješenih predmeta, konstatovano је da kod većine općinskih sudova i dalje postoji značajan udio onih koji nisu riješeni više od dvije godine od njihovog pokretanja. Pored toga, kod tri suda (Lukavac, Mostar i Tuzla) u 2020. godiпi bilo је preko 40% predmeta koji nisu riješeni ni u roku od pet i više godina.
Federalno ministarstvo pravde nije realizovalo datu preporuku, odпosno пiје iniciralo da VSТV BiH provede detaljne analize sudijskih normi, s ciljem njihovog unapređenja. No, uprkos nedovoljno proaktivnom odnosu Ministarstva, VSТV BiH је preduzeo aktivпosti па unapređenju pravilnika koji uređuju pitanje sudijskih пormi.
A ŠTA JE REVIZIJA UTVRDILA 2018. GODINE
Ured za reviziju je u 2018. godini objavio Izvještaj revizije učinka o temi „Efikasnost rada općinskih sudova“, koja je obuhvatila period 2014-2016. godine. Cilj revizije bio je ispitati efikasnost općinskih sudova u rješavanju predmeta.
Utvrđeno je da postojeći način praćenja rezultata rada u općinskim sudovima ne pruža pouzdane i sveobuhvatne podatke o stvarnoj iskorištenosti ljudskih resursa. I zaključeno da nadležni u sudovima ne raspolažu odgovarajućim informacijama o tome da li su ljudski resursi maksimalno iskorišteni, odnosno da li se postojećim ljudskim resursima rješava dovoljan broj predmeta.
Rezultati te analize pokazali su i da je između općinskih sudova u posmatranom periodu postojala značajna razlika u broju riješenih predmeta u odnosu na raspoložive ljudske resurse, te da je većina sudova sa ovog aspekta bila nedovoljno efikasna. U nekim sudovima prosječno trajanje rješavanja predmeta bilo je četiri puta duže u odnosu na prosječno trajanje rješavanja predmeta u drugim sudovima.
Revizijom iz 2018. je konstatovano da je u svim sudovima iz uzorka u posmatranom periodu došlo do prekoračenja rokova, prevashodno optimalnih, a samim tim i zakonom propisanih. U prosjeku se dvije trećine predmeta u općinskim sudovima rješavalo sa prekoračenjem rokova.
Pritom, sudovi nisu osigurali odgovarajuće praćenje trajanja pojedinačnih predmeta i analizu uzroka koji dovode do prekoračenja rokova. Čime nisu osigurali neophodne pretpostavke za preduzimanje mjera u cilju sprečavanje kašnjenja u rješavanju predmeta.
Revizori su zaključili i da u općinskim sudovima nije osigurano značajnije unapređenje starosne strukture neriješenih predmeta. Iako se planovi rješavanja neriješenih predmeta izrađuju već duži niz godina, u općinskim sudovima postoje predmeti koji nisu riješeni u roku od 15 godina i duže, od njihovog pokretanja.
A gotovo jedna trećina neriješenih predmeta stara je od dvije do pet godina, što je značajno ako se uzme u obzir da su optimalni rokovi za rješavanje predmeta iz nadležnosti općinskih sudova skoro u pravilu kraći od jedne godine.
(Revizije.info)
