Državna revizorska institucija Crne Gore podnijela je Skupštini ove države Godišnji izvještaj o izvršenim revizijama i aktivnostima za period oktobar 2021 – oktobar 2022. godine, u kome je dala osvrt na rezultate ostvarene na ispunjavanju njene misije i nadležnosti.
U pomenutom periodu, ova je institucija izvršila 35 revizija, od kojih je 25 revizija finansijskih izvještaja i revizija usklađenosti poslovanja sa zakonima i drugim propisima (u CG upotrebljavaju termine “finansijska revizija” i “revizija pravilnosti”), 6 revizija učinka (u CG upotrebljavaju termin “revizija uspjeha”), 2 revizije informacionih sistema, 1 kontrolnu revizija, te, 1 ocjenu kriterija fiskalne odgovornosti.
Izrečena su čak 23 negativna mišljenja. 18 je mišljenja s rezervom. A tek 17 je pozitivnih mišljenja (od kojih 11 sa skretanjem pažnje).
Ukupan broj datih revizorskih preporuka, u posmatranom periodum je 615. Od toga 534 su preporuke iz revizije finansijskih izvještaja i usklađenosti sa zakonima, 73 iz provedenih revizija učinka i 8 preporuka iz revizija informacionih sistema.
Kada je riječ o subjektima revizije, pored zakonom obaveznih revizija – revizije Predloga zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2021. godinu – DRI je Godišnjim izvještajem obuhvatila potrošačke budžetske jedinice, regulatorne agencije, jedinice lokalne samouprave, privredna društva, te političke subjekte, koji u BiH, podsjetimo, nisu u nadležnosti vrhovnih revizorskih institucija, nego Centralne izborne komisije.
Imajući u vidu uticaj koji je pandemija Covid-19 imala na zdravstveni sistem i sistem javnih finansija Crne Gore, izvještajni period je obuhvatio i revizije posvećene pandemiji Covid -19.
U izvještajnom periodu DRI Crne Gore je izvršila revizije učinka (uspjeha) koje su obuhvatile različite teme: rad revizorskih odbora u privrednim društvima sa većinskim državnim vlasništvom, korišćenje subvencija za proizvodnju i pružanje usluga u poljoprivredi iz sredstava budžeta, upravljanje sistemom otpadnih voda, sprovođenje Nacionalnog programa za rano otkrivanje raka dojke. Takođe je izvršila i kontrolnu reviziju Efikasnost realizacije preporuka izdatih u reviziji uspjeha „Uspješnost sprovođenja politike zaštite životne sredine u Crnoj Gori – zaštita od šumskih požara”. Nalazi revizije su pokazali da funkcionisanje ovih sistema nije bilo efikasno.
Ni uloga revizorskih odbora u privrednim društvima (sa većinskim državnim vlasništvom) – kao tijela koje treba da prati postupak finansijskog izvještavanja, efektivnosti interne kontrole i interne revizije i prati eksternu reviziju, kao i druga pitanja utvrđena Zakonom – se ne ostvaruje na odgovarajući način.
“Državna revizorska institucija je u prethodnom periodu, i pored rada u otežavajućim okolnostima izazvanim nedostatkom odgovarajućih prostornih kapaciteta, koji su dodatno pogoršani požarnim posljedicama, realizovala postavljene strateške ciljeve i prioritete iz domena svoje nadležnosti.”, navodi se u saopštenju DRI Crne Gore, objavljenom ovim povodom.
U Godišnjem izvještaju DRI takođe je prezentirana saradnja sa Skupštinom, Vladom Crne Gore, državnim organima, civilnim sektorom i medijima, međunarodna saradnja i aktivnosti na realizaciji Strateškog plana razvoja DRI za period 2018-2022. godine.
U prethodnom periodu, pored pomenutog, DRI Crne Gore je inicirala izradu Akcionog plana za ispunjavanje obaveza iz Protokola o saradnji između Skupštine i Državne revizorske institucije kako bi se unaprijedila međusobna saradnja ove dvije institucije. Dodatno je realizovan EU Projekat „Uspostavljanje Registra revizorskih preporuka i izrada nove internet stranice DRI“ i Projekat „Transparentnost i odgovorne prakse“ sa Vestminsterskom fondacijom za demokratiju, čiji je cilj dovesti do daljeg jačanja uticaja revizija i transparentnosti rada Institucije.
U izvještaju Evropske komisije za Crnu Goru za 2022. godinu u Pregovaračkom poglavlju 32 „Finansijski nadzor“, Evropska komisija je pohvalila posvećenost Državne revizorske institucije u prethodnom periodu posebno u oblasti praćenja realizacije revizorskih preporuka, kvaliteta revizorskog rada i uticaja Državne revizorske institucije.
„DRI je unaprijedila svoje institucionalne kapacitete u pogledu revizorskog kadra. Većina revizora je sertifikovana i ima pristup internim i međunarodnim obukama u oblastima kontrole kvaliteta, etike i integriteta, rodne ravnopravnosti i rodnog budžetiranja“, nevedeno je u pomenutom izvještaju.
Evropska komisija je u Izvještaju posebno apostrofirala nezavisnost Državne revizorske institucije koja je uspostavljena shodno principima Međunarodne organizacije vrhovnih revizorskih institucija:
„Funkcionalna, operativna i finansijska nezavisnost Državne revizorske institucije (DRI) je zaštićena Ustavom i uspostavljena pravnim okvirom u skladu sa standardima Međunarodne organizacije vrhovnih revizorskih institucija (INTOSAI)“.
Za Bosnu i Hercegovinu, međutim, to ne mogu i pitanje je kada će moći reći.
Ipak, i pored Ustavom garantovane nezavisnosti Državne revizorske institucije Crne Gore, ataka na nju je bilo.
“Državna revizorska institucija je, i pored ostvarenih rezultata u izvještajnom periodu, i pozitivne ocjene Evropske komisije, bila više puta izložena napadima određenih subjekata.”, rekao je predsjedavajući Senatom DRI Crne Gore, Nikola N. Kovačević. Dodavši:
“Državna revizorska institucija će preduzeti neophodne aktivnosti sa ciljem očuvanja nezavisnosti i integriteta, shodno osnovnim principima utemeljenim Ustavom Crne Gore, Zakonom o Državnoj revizorskoj instituciji, Lima i Meksičkom deklaracijom o nezavisnosti vrhovnih revizorskih institucija. Državna revizorska institucija će u narednom periodu nastaviti rad na promovisanju nezavisnosti, jačanju transparentnosti i kvalitetnijem upravljanju javnim sredstvima i državnom imovinom.”
(T.H., Revizije info)
