U ovom mjesecu bi, prema nezvaničnim informacijama, trebala biti održana sjednica Skupštine Grada Prijedora, na kojoj bi jedna od tačaka dnevnog reda trebalo biti razmatranje Izvještaja o provedenoj finansijskoj reviziji Grada Prijedora za 2020. godinu, koga je Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske objavila 24. decembra 2021.
Revizori su Gradu Prijedoru, odnosno njegovoj upravi, dali do sada najlošiju ocjenu – negativno mišljenje i za finansijske izvještaje i za usklađenost sa zakonima i drugim propisima. Te, čak 29 preporuka za otklanjanje uočenih grešaka, nepravilnosti i nezakonitosti u radu.
Akcioni plan za provođenje datih preporuka, takođe bi trebao da se nađe pred odbornicima Skupštine Grada.
Inače, podsjećamo da je u prethodnoj godini načinjen značajni pomak u radu lokalnih parlamenata, time što su počeli da revizorske izvještaje razmatraju na svojim sjednicama i da uvode nadzor parlamenata nad realizacijom revizorskih preporuka, što do sada nije bila raširena praksa.
Naime, u 2021. godini, 40 jedinica lokalne samouprave širom Bosne i Hercegovine bile su predmet finansijske revizije. Ured za reviziju institucija u FBiH je izvršio finansijsku reviziju u 19 opština/gradova u Federaciji BiH, a Glavna služba za reviziju javnog sektora RS je izvršila finansijsku reviziju u 21 opštini/gradu u Republici Srpskoj. Revizori su, u oba entiteta, pronašli brojne nepravilnosti, greške i nazakonitosti u radu opštinskih i gradskih uprava, te svakoj uputili komplet argumentovanih preporuka za njihovo otklanjanje. Ukupno 568 – 320 za 19 opština i gradova u Federaciji i 248 za 21 opštinu i grad u RS.
Za razliku od prethodnih godina, kada je realizacija revizorskih preporuka bila prepuštena na dobru volju revidiranih subjekata i kada niko nije vršio nadzor ili kontrolu nad realizacijom tih preporuka, u 2021. godini dogodila se pozitivna promjena.
Na žalost, ta promjena nije bila rezultat inicijative samih institucija, nego pritiska civilnog društva. Naime, nevladina organizacija Centri civilnih inicijativa je početkom 2021. godine uputili inicijativu na adrese svih 40 opština/gradova, za koje su entitetski revizori planirali izvršiti finansijsku reviziju u toku te godine. Upućenom inicijativom su tražili uvođenje parlamentarnog nadzora realizacije revizorskih preporuka, u cilju transparentnijeg i boljeg trošenja javnog novca.
Kao rezultat te inicijative, ukupno 37 opština/gradova u BiH je uvelo obavezu razmatranja revizorskih izvještaja na svojim vijećima i skupštinama, te parlamentarni nadzor nad realizacijom revizorskih preporuka. I to svih 19 revidiranih opština/gradova u Federaciji BiH, te, 18 opština/gradova u Republici Srpskoj.
Svijest o značaju ovakvog odnosa prema revizorskim izvještajima i preporukama, odnosno odgovornosti vlasti u ovom kontekstu i potrebi povećanja i efikasnosti realizacije preporuka i transparentnosti tog procesa, sve više jača.
“Mislim da odbornici kao važna komponenta vlasti moraju biti informisani o tome šta se dešava i kako se troše sredstava i šta misle institucije koje su nadležne da to kontrolišu. Cilj je jednostavno da se budžetski novac rasporedi na pravi način, na transparentan način i da to svi građani znaju.”, prokomentarisao je nedavno, Zoran Vidić, načelnik Opštine Brod.
A Edin Šišić, predsjedavajući Opštinskog vijeća Opštine Žepče je za portal Revizije info ranije istakao:
“Moramo napomenuti da smo, u konsultaciji sa predstavnicima CCI-a, dobili informaciju da smo prva opština u Federaciji BiH koja je stavila ovu temu u proceduru. Mi smo na taj način pokazali da pored uočenih nedostataka želimo da implementiramo 17 revizorskih preporuka u cilju zakonitog i odgovornog trošenja javnih sredstava.”
Dakle, u Federaciji BIH sve lokalne uprave koje su u 2021. godini bile predmet revizije su uvele parlamentarni nadzor nad realizacijom revizorskih preporuka što bi, za početak, trebalo da poboljša realizaciju preporuka, a u nastavku i u potpunosti otkloni uočene nepravilnosti u radu i trošenju javnog novca.
U Republici Srpskoj od ukupno 21 revidirane lokalne uprave u 2021. godini samo 3 lokalne uprave (Opština Donji Žabar, te gradovi Prijedor i Banjaluka) nisu još uvijek uvele parlamentarni nadzor nad realizacijom preporuka. Za opštinu Donji Žabar i grad Banjaluka nema informacija kada će se revizorski izvještaji zajedno sa planom za prevazilaženje uočenih nepravilnosti naći na sjednici lokalnog parlamenta. A za Prijedor smo naveli da se to očekuje možda već tokom ovog mjeseca.
Napomenimo da je, od strane revizora, konstatovano da se brojne nepravilnosti ponavljaju iz godine u godinu, te, da, uprkos preporukama, ostaju neotklonjene. Imajući u vidu da nepravilnosti u radu lokalnih institucija podrazumijevaju trošenje novca građana na neadekvatan način, jasno je da je neophodna kontrola nad realizacijom tih preporuka od strane lokalnih parlamenata.
S obzirom na to da je dobra praksa uspostavljena u određenim lokalnim upravama, sada ju je “samo” potrebno prenijeti i na ostale opštine/gradove širom Bosne i Hercegovine.
Ove, 2022. godine, 37 jedinica lokalne samouprave širom Bosne i Hercegovine će biti predmet finansijske revizije. Prema godišnjem planu rada, Ured za reviziju institucija u FBiH će provesti finansijsku reviziju u 15 opština/gradova u Federaciji BiH, a Glavna služba za reviziju javnog sektora RS će izvršiti finansijsku reviziju u 22 opštine/grada u Republici Srpskoj. Svima njima su Centri civilnih inicijativa već uputili inicijativu za uvođenje parlamentarnog nadzora nad revizorskim izvještajima, informacije su iz ove organizacije, koja se nastavlja baviti pokušajima jačanja odgovornosti institucija u procesu revizije, u cilju uspostavljanja veće efikasnosti, ekonomičnosti i kvaliteta usluga javnih institucija, ustanova i preduzeća, što u konačnici podrazumijeva poboljšanje kvaliteta života građana.
(D.R., Revizije info)
