Na 6. sjednici novog saziva Skupštine ZDK, održanoj 22.03.2023., razmatrana su 3 izvještaja finansijske revizije, i to 2 izvještaja za 2020. godinu (Budžet ZDK i Ministarstvo privrede) koje je raniji saziv “ostavio u amanet” novim članovima Skupštine, te jedan od tri revizorska izvještaja koje je Ured za reviziju institucija u Federaciji objavio tokom 2022. godine (o finansijskoj reviziji za 2021. Ministarstva za rad, socijalnu politiku i izbjeglice Zeničko-dobojskog kantona).
Podsjećamo da su u 2021. godini objavljena 3 izvještaja finansijske revizije (za 2020.) o kojima se, zbog nepostojanja političke volje tadašnje zakonodavne i izvršne vlasti, nije moglo raspravljati, što znači da nisu mogli poslužiti svrsi i da su, po tadašnjoj Vladi i Skupštini trebali ostali „mrtvo slovo na papiru“.
No, „bolje ikad nego nikad“ izreka je kojom se izgleda vodi nova vlast ovog Kantona. Pa je tako u martu 2023. poslije upućivanja ovih revizorskih izvještaja u skupštinsku proceduru od strane nove Vlade ZDK, Kolegij Skupštine stavio njih dva na dnevni red 6. sjednice, dok se izvještaj finansijske revizije Zavoda zdravstvenog osiguranja ZDK ponovo nije našao pred zastupnicima.
Prema nezvaničnim informacijama, na prijedlog Omera Škalje člana Kolegija u Skupštini ZDK i još uvijek direktora ZZO ZDK „njegov“ revizorski izvještaj se nije našao na dnevnom redu ove sjednice. Umjesto da zbog evidentnog sukoba interesa poslanik-direktor Škalja bude isključen iz ove rasprave, on je, uz prijedlog o nerazmatranju ovog izvještaja, navodno, na sjednici Kolegija, naveo kako će uskoro izaći i novi revizorski izvještaj, tako da se oni trebaju zajedno razmatrati. Iz nepoznatog razloga Kolegij je uvažio ovaj prijedlog, zanemarivši i sukob interesa i činjenicu da se ovaj izvještaj nije „juče“ pojavio pa da ovakvi argumenti budu logični, nego da je objavljen u avgustu 2021., otkada se njegovo razmatranje na Skupštini sistematski opstruiralo. I upravo je to opstruiranje, uz afere koje su vezivane za ZZO ZDK i njenog direktora, u proteklom periodu, trebale biti poseban razlog da se ovaj izvještaj razmotri odmah.
No, poslanik i direktor Škaljo je ponovo dobio na vremenu, jer se ništa neće desiti „uskoro“, obzirom da Ured za reviziju u mjesecu junu tek kreće sa objavama obaveznih revizorskih izvještaja, a tek onda i ostalih među kojima će se naći i izvještaj o ZZO ZDK. A do tad, Škaljo će, ne bude li smijenjen sa svoje funkcije, na račun građana i dalje primati enormno uvećanu platu za svoj rad koji je prema revizorskom izvještaju iz 2021. u neskladu sa brojnim propisima. Podsjećamo u ZZO ZDK revizori su ustanovili da su ugovori o radu na određeno vrijeme za period duži od 120 dana zaključivani bez provedene procedure obaveznog javnog oglašavanja za prijem u radni odnos, što nije u skladu sa Zakonom o radu i Uredbom o postupku prijema u radni odnos u javnom sektoru u ZDK. Također, mjesečna plaća direktora neopravdano je povećana, te nakon povećanja iznosi cca 7.710 KM.
O neozbiljnom odnosu prethodne vlasti prema revizorskim izvještajima svjedoči i izjava bivšeg premijera Mirnesa Bašića, koji je nakon održane sjednice Skupštine istakao da su oni razmatrali izvještaj o reviziji gdje je bilo „negdje 26 preporuka“. „Ja mislim da je većina tih preporuka ispunjena“ kazao je (bez ikakvih argumenata) Bašić, koji je i sam ranije učestovao u opstruisanju procesa razmatranja revizorskih izvještaja na sjednici Skupštine, obzirom da iz bivše Vlade nisu upućivana u skupštinsku proceduru dva razmatrana izvještaja o reviziji za 2020. godinu (za Budžet ZDK i Zavod zdravstvenog osiguranja), niti je od strane tadašnje Vlade uspostavljen nadzor nad praćenjem realizacije revizorskih preporuka.
Činjenično stanje je da su institucije ZDK koje su revidirane tokom 2021. i 2022. godine dobile čak 142 revizorske preporuke, u cilju prevazilaženja uočenih nepravilnosti, grešaka i nezakonitosti u radu. I da Vlada i Skupština ZDK nemaju pouzdane podatke o realizaciji tih preporuka.
Svjesni neprihvatljivosti takvog stanja, a sa željom da pokažu razliku u odnosu na prethodnu vlast, nova parlamentarna većina je na posljednjoj sjednici Skupštine ZDK održanoj 22.03.2023., usvojila Zaključak kojim se nalaže da sva nadležna ministarstva i ostale institucije u ZDK, za koje Ured za reviziju institucija u Federaciji BiH provede finansijsku reviziju, polugodišnje dostavljaju Komisiji za privredu, ekonomsku i finansijsku politiku, budžet i finansije Skupštine Zeničko-dobojskog kantona izvještaje o realizovanim revizorskim preporukama, te da se isti polugodišnje dostave Skupštini Zeničko-dobojskog kantona radi razmatranja na sjednici.
Da li će ovaj zaključak biti svrsishodan, odnosno, da li će institucije potaknuti na odgovorniji pristup pri implementaciji revizorskih preporuka, ostaje nam da vidimo. U svakom slučaju, to će zavisiti i od načina na koji Komisija shvati svoju obavezu i daljeg odnosa Kolegija i Skupštine prema ovom pitanju. Hoće li se to svesti na prikupljanje i primanje informacija “k znanju” ili će razmatranje informacija o realizaciji preporuka podrazumijevati i eventualna sankcije za odgovorne pojedince u institucijama ZDK koji nisu implementirali revizorske preporuke.
A ozbiljnost nove vlasti i stepen promjene koju ona eventualno donosi mjeriće se i njenom dosljednošću kada na red dođe razmatranje revizorskih izvještaja (i praćenje implementacije preporuka) za institucije na čijem čelu budu rukovodioci koje je ona imenovala.
(H.J. i N.N., Revizije info)
