Ured za reviziju institucija u FBiH objavio je ovih dana izvještaj o provedenoj finansijskoj reviziji Javnog komunalnog preduzeća „Vitkom“ d.o.o. Vitez.
Revizori su prvi put ušli u ovo preduzeće. Što je rezultat činjenice da entitetske javne revizorske institucije, za razliku od državnog i ureda za reviziju Brčko distrikta, imaju pod svojom ingerencijom ogroman broj institucija, javnih ustanova i preduzeća, nesrazmjeran sa njihovim kapacitetima. Pa tako, dok je državni ured za reviziju zadužen za finansijsku reviziju svega 74 institucije, što mu omogućava da redovno, svake godine, vrši reviziju svake od njih, Ured za reviziju institucija u FBiH nadležan je za – preko 2000 subjekata, od čega redovnu godišnju reviziju vrši samo za njih 19. Pošto do ove godine plan i realizacija finansijskih revizija nikad nisu prešli brojku od 100 subjekata, logično je da se još uvijek dešava da u neke institucije ili preduzeća revizori ulaze prvi put u preko 20 godina svog rada.
Što, naravno, utiče i na stanje u tim institucijama, pa posljedično i na revizorske ocjene.
No, primjeri slični ovom sa JKP “Vitkom” su ipak relativno rijetki.
Zatečeno stanje u ovom javnom preduzeću je, naime, takvo da su revizori na kraju provedene revizije bili prinuđeni, poštujući profesionalne standarde, izreći negativno mišljenje. I to za obje komponenete finansijske revizije – i za finansijske izvještaje i za usklađenost aktivnosti, finansijskih transakcija i informacija s relevantnim zakonima i drugim propisima.
Registrovano je kršenje više zakona i drugih propisa. I u izvještaju precizno navedeni razlozi za izrečene ocjene.
Pa je navedeno da, protivno Zakonu o doprinosima, “Vitkom” za isplaćene plaće ne uplaćuje obaveze po osnovu doprinosa za penziono i invalidsko osiguranje, zdravstvo i nezaposlenost, koje su na dan 31. 12. 2020. iznosile 1.312.082 KM, od čega se na obaveze iz 2020. odnosi 448.653 KM.
Zatim, da za potraživanja starija od godinu dana, u iznosu od najmanje 1.075.081 KM “Vitkom” nije izvršio procjenu očekivanih kreditnih gubitaka, što za posljedicu može imati da su rashodi potcijenjeni, a imovina (potraživanja) i finansijski rezultat precijenjeni za navedeni iznos.
Godišnji popis imovine i obaveza nije izvršen u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji u FBiH, jer nije izvršen popis zemljišta i građevinskih objekata koji su iskazani u finansijskim izvještajima, nisu usaglašena novčana sredstva i nije izvršen popis imovine, potraživanja i obaveza iskazanih u vanbilansnoj evidenciji ovog JKP.
Dalje, iskazani osnovni kapital u iznosu od 2.636.111 KM ne može se potvrditi jer nije prezentirana relevantna dokumentacija na osnovu koje bi se potvrdio osnov evidentiranja na toj bilansnoj poziciji.
Takođe, preduzeće nije izvršilo ispravke grešaka iz prethodnih perioda, iskazanih na poziciji prihoda u iznosu od 93.232 KM i rashoda u iznosu od 221.167 KM, niti je izvršilo rezervisanja za sudske sporove u ukupnom iznosu od 69.347 KM;
Revizori su utvrdili i da organi upravljanja JKP “Vitkom” nisu preduzeli odgovarajuće aktivnosti kako bi preduzeće zaštitili od negativnih ekonomskih posljedica gubitaka vode, za koje je utvrđeno da iznose cca 79%, a koji ukazuju na bespravne priključke, potrebu sanacije vodovodne infrastrukture i potrebu uvođenja u sistem javnog vodosnabdijevanja svih pravnih lica na području Općine Vitez. A sve navedeno nije u skladu sa Zakonom o privrednim društvima.
Revizori se, naravno, nisu bavili mogućom koruptivnom pozadinom nekih od navedenih razloga ili potencijalnom krivičnom odgovornošću za uočena kršenja zakona, jer je to posao drugih institucija sistema. Svoju poslovnu, zakonsku i društvenu obavezu obavili su kreiravši izvještaj, davši ocjenu i preporuke i proslijedivši izvještaj nadležnim institucijama, uključujući Tužilaštvo. Koji su sada na potezu.
Inače, nakon izvršene revizije, rukovodstvu JKP “Vitkom” Ured za reviziju dao je čak 29 preporuka, za otklanjanje uočenih nedostataka, grešaka i nezakonitosti u poslovanju.
Na kraju, podsjetimo i na skandal, sa sudskim epilogom. U oktobru 2020. Kantonalni sud u Novom Travniku, bivšoj je voditeljici finansijskih poslova u službi finansija i knjigovodstva JKP “Vitkom”, izrekao kaznu od dvije godine zatvora i nadoknadu štete u iznosu od 154.538 KM, zbog “pribavljanja protupravne imovinske koristi”, odnosno zbog toga što je skoro 5 godine (od januara 2015. do septembra 2019.) prebacivala novac sa računa preduzeća na svoj lični.
(T.H., Revizije info)
