Za razliku od parlamenata, čiji su nezavisni kontrolni mehanizam trošenja javnih sredstava, vrhovne revizorske institucije u BiH redovno donose svoje programe rada i najčešće ih u potpunosti realizuju, mada ponekad s manjim zakašnjenjem. Tako je bilo i sa programima rada za 2022. godinu.
Najranije je sa svojim obavezama završio Ured za reviziju javne uprave i institucija u Brčko distriktu, objavivši 05.12.2022. posljednji od 30 planiranih izvještaja o provedenoj finansijskoj reviziji za 2021., koje je, inače, počeo objavljivati 20.06.2022. Osim izvještaja o finansijskoj reviziji, brčanski su revizori, u protekloj godini (17.11.2022.), objavili i jednu reviziju učinka (na temu “Imovina Brčko distrikta BiH u pripremi”). Ukupno je, institucijama, distrikta dato 593 preporuke (588 u finansijskoj reviziji i 5 u reviziji učinka).
Glavna služba za reviziju javnog sektora RS je u 2022. godini objavila ukupno 110 izvještaja. Od toga 76 su izvještaji o provedenoj finansijskoj reviziji za 2021. godinu. Od 78 koliko ih je bilo predviđeno planom za ovu godinu. Uz ovih 76 za finansijsku reviziju za 2021. 31.01.2022. objavljen je i zaostali izvještaj iz finansijske revizije za 2020. (koji je trebao biti objavljen do kraja 2021.) Objavljeno je i svih 6 planiranih revizija učinka (na teme “Pronatalitetne mjere u jedinicama lokalne samouprave Republike Srpske”, “Zaštita i očuvanje prirodnih dobara”, “Interna revizija i kontrola u javnim preduzećima”, “Unapređenje organizacije i funkcionisanja inspekcija”, “Rad komunalne policije na održavanju komunalnog reda” i “Izgradnja i održavanje objekata kulture”. A objavljeno je i 23 izvještaja o realizaciji preporuka iz ranijih godina vršenih finansijskih revizija i 4 o realizaciji preporuka iz ranijih godina provedenih revizija učinka. Ukupno su revizori Glavne službe za reviziju javnog sektora RS u 2022. godini dali 742 preporuke (u finansijskoj reviziji 701 i u reviziji učinka 41).
Ured za reviziju institucija u FBiH je 30.09. uspješno okončao realizaciju svog ambicioznog plana finansijskih revizija za ovu godinu, po drugi put provevši preko 100 finansijskih revizija. Konačni rezultat je, naime, 102 realizovane, od 103 planirane finansijske revizije. Jedina nerealizovana odnosi se na reviziju Naftnih terminala Federacije, u provođenju koje su Federalni revizori bili spriječeni, a rukovodstvo firme je nastavilo ignorisati zahtjeve i nakon što su oni izrečeni od Parlamenta a Vladi, u čijem je ta firma 100-postotnom vlasništvu i u koje ona upumpava milione KM budžetskih sredstava, uručen zahtjev da tu reviziju omogući. Pored finansijskih, realizovane su i 3 revizije učinka (na teme “Efikasnost drugostepenih organa u postupanju po žalbama”, “Efikasnost lokalne uprave u rješavanju zahtjeva građana” i “Upravljanje robnim rezervama u Federaciji BiH”). A objavljeno je i 8 izvještaja o realizaciji preporuka iz ranijih godina vršenih finansijskih revizija i 3 o realizaciji preporuka iz ranijih godina provedenih revizija učinka. Ukupno su revizori Ureda za reviziju institucija u FBiH, u 2022. godini, dali 1578 preporuka (u finansijskoj reviziji 1541 i u reviziji učinka 37).
Državni ured za reviziju, odnosno Ured za reviziju institucija BiH, kako mu je zvanični naziv, u 2022. godini završio je, kao i inače, sa revizijom svih 74 institucije na državnom nivou. Zbog više od 20 godina neriješenog pitanja nadležnosti i ignorisanja ovog problema od strane Parlamenta, ponovo mu nisu bili dostupni svi potrebni podaci Obavještajno-sigurnosne službe (koja pokazuje stepen nesklonosti kompromisu, koji prevazilazi određene profesionalne razloge za izostanak pune transparentnosti), pa se u ovom slučaju, zbog ograničenja s kojim se suočio, Ured suzdržao od davanja mišljenja. Osim svih 74 institucije, predmet revizije je bio i Godišnji izvještaj o izvršenju budžeta institucija BiH. A provedene su i 3 od 4 planirane revizije učinka (“Nabavka i funkcionalnost ličnih dokumenata”, “Aktivnosti institucija BiH na osiguranju osnovnih pretpostavki za cybersigurnost” i “Aktivnosti institucija BiH na pripremi i nadzoru implementacije planova integriteta”). Za četvrtu nam je iz Ureda dato objašnjenje da je revizija završena ali da je objava izvještaja malo prolongirana da bi sve institucije imale dovoljno vremena da reaguju na nacrt. Osim toga, objavljena su i 2 izvještaja o praćenju i realizaciji preporuka iz ranijih godina objavljenih revizija učinka, te, Izvještaj o aktivnostima Ureda za reviziju institucija BiH za 2021. i Godišnji revizorski izvještaj o glavnim nalazima i preporukama za 2021. Državni su revizori, tokom 2022. dodine dali ukupno 458 preporuka (439 za finansijske revizije i 19 za revizije učinka).
Sve 4 vrhovne revizorske institucije u BiH, u 2022. godini su, dakle, objavile 340 izvještaja i u njima dale 3.371 preporuku. Taj ogroman posao mogao bi, međutim, biti obesmišljen, ukoliko implementacija izbornih rezultata, odnosno formiranje vlasti nakon u oktobru 2022. održanih izbora, u Federaciji i na državnom nivou ponovo doživi fijasko i ako vlast u RS nastavi opstruirati rad Odbora za reviziju u Narodnoj skupštini Republike Srpske, s ciljem gušenja svake potencijalne kritike na njen račun.
Podsjetimo, naime, da je, u prethodnom mandatu, Parlamentarna komisija odgovorna za reviziju u Federaciji BiH počela sa radom tek nakon dvoipogodišnje pauze, da su odgovarajuće komisije na državnom nivou slijedile politiku opstrukcija i blokada državne vlasti tokom većeg dijela mandata, a da je Odbor za reviziju Narodne skupštine Republike Srpske, umjesto tijela fokusiranog na rad u javnom interesu, funkcionisao kao tijelo koje opstruira svoju projektovanu ulogu i služi vladajućoj koaliciji za sprečavanje dijaloga o društveno relevantnim temama, a na kraju biva i potpuno ugušen, zbog čega je njegov predsjednik (iz opozicionog SDS-a) svoje kolege iz vladajuće koalicije optužio da štite kriminal, korupciju i lične interese.
(N.N., Revizije info)
