Ured za reviziju institucija Federacije BiH i Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske, u skladu sa svojim ovlaštenjima i nadležnostima, te, planovima aktivnosti, revidiraju, između ostalog, i jedinice lokalne samouprave (opštine i gradove) u BiH.
Javnost, na žalost, nije dovoljno upoznata sa ovim revizijama. Do prošle godine, interesovanje za njih, pokazivali su uglavnom mediji i to mahom u slučajevima izuzetno negativnih revizorskih nalaza i ocjena. Aktivnošću nevladinog sektora, tačnije Centara civilnih inicijativa, probuđen je interes i lokalnih parlamenata, pa su revizorski izvještaji i akcioni planovi za realizaciju datih preporuka za otklanjanje uočenih nepravilnosti, grešaka i nezakonitosti našli mjesto na dnevnim redovima njihovih sjednica.
U prošloj, 2021., godini entitetski su revizori izvršili finansijsku reviziju (za 2020.) 40 jedinica lokalne samouprave. Ured za reviziju institucija FBiH 19, a Glavna služba za reviziju javnog sektora RS 21. Od 19 revidiranih u Federaciji, dvije opštine su dobile negativno mišlljenje i to za finansijske izvještaje, a radi se o opštinama Sanski Most i Drvar. U Republici Srpskoj je Grad Prijedor dobio negativna mišljenja i za finansijske izvještaje i za usklađenost poslovanja sa zakonima i drugim propisima, a oba negativna mišljenja su revizori dali i Opštini Kozarska Dubica.
Revizori su, u oba entiteta, pronašli brojne nepravilnosti, greške i nazakonitosti u radu opštinskih i gradskih uprava, te svakoj uputili komplet argumentovanih preporuka za njihovo otklanjanje. Ukupno 646. 320 za 19 opština i gradova u Federaciji i 326 za 21 opštinu i grad u RS koji su bili predmet finansijske revizije za 2020.
Zahvaljujući inicijativi CCI-a, ali i svijesti unutar jedinica lokalne samouprave o značaju takvog pristupa, svih 19 izvještaja o finansijskoj reviziji za 2020. JLS u Federaciji je, nakon njihove objave, razmatrano u lokalnim parlamentima, tj. opštinskim i gradskim vijećima. A razmatrano je, u njihovim skupštinama, i 19 od 21 izvještaja o finansijskoj reviziji opština i gradova u Republici Srpskoj (samo u Banjaluci i Donjem Žabaru nisu). A većina vijeća i skupština, uz revizorske izvještaje, razmatrala je i akcione planove za imlementaciju revizorskih preporuka, odnosno, otklanjanje nepravilnosti uočenih pri reviziji i navedenih u revizorskim izvještajima.
Dodatni iskorak napravilo je osam opštinskih vijeća u Federaciji (od pomenutih 19) i deset skupština opština u Republici Srpskoj (od revidiranih 21, u toj godini) koji su, naknadno, razmatrali i realizaciju preporuka, odnosno, izvještaje o realizaciji akcionog plana za otklanjanje nepravilnosti uočenih pri finansijskoj reviziji i evidentiranih u revizorskim izvještajima.
Pozitivan trend nastavio se i u 2022.
U aktuelnoj godini, naime, Ured za reviziju institucija FBiH je planirao reviziju 15 jedinica lokalne samouprave i zaključno sa 30.09.2022. godine, svi planirani izvještaji su i objavljeni. U Republici Srpskoj, planirano je da 22 JLS budu revidirane u ovoj godini, a do 24.11. je objavljeno 14 izvještaja finansijske revizije, dok se očekuje da ostali budu objavljeni do kraja godine.
Pritom su inicijativu CCI-a o potrebi vršenja parlamentarnog nadzora nad revizorskim izvještajima, ove godine, načelno prihvatile svih 22 planirane jedinice lokalne samouprave u Republici Srpskoj, odnosno njihove skupštine, i 13 opštinskih i gradskih vijeća u Federaciji BiH, dok se opštinska vijeća dvije Federalne JLS – opštine Tomislavgrad i Gornji Vakuf/Uskoplje – nisu odredile prema ovoj inicijativi.
Problem u implementaciji revizorskih preporuka, koji je ključan za poboljšanje efikasnosti i zakonitosti rada javnih institucija i preduzeća, pa posljedično i kvaliteta života građana, odavno je uočen, pa čak i od „međunarodne zajednice“, koja na različite načine – između ostalog čak i postavljanjem zahtjeva u predpristupnim pregovorima – pokušava stimulisati ovdašnje vlasti da tome posvete potrebnu pažnju.
Na lokalnom nivou, ovo uključivanje opštinskih i gradskih vijeća i skupština, u razmatranje revizorskih izvještaja i praćenje realizacije akcionih planova za realizaciju datih preporuka, dobar je iskorak, u pravom smjeru. No, to je tek preduslov za ostvarivanje eventualnog napretka u posmatranom kontekstu. Stvarni efekti, naime, zavisiće od toga da li će ovaj čin ostati na nivou formalnog zadovoljavanja inicijative civilnog društva ili će lokalni parlamenti, u nastavku, zaista pratiti realizaciju revizorskih preporuka, od strane nadležnih organa u opštinama i gradovima i insistirati da one budu provedene u potpunosti. A da odgovorni za eventualno neprovođenje budu adekvatno sankcionisani.
(Ž.N. i N.N., Revizije info)
