Stoga se postavlja opravdano pitanje u kojoj mjeri će se izbori, gledajući iz ugla materijalno-tehničkih pretpostavki CIK-a, provesti transparentno i u skladu s procedurama.
Mnoge političke partije danas su, na dan kada je istekao rok koji je zadala Centralna izborna komisija (CIK) BiH, predale kandidatske liste za predstojeće lokalne izbore koji će se održati 15. novembra. CIK će u narednim danima vršiti provjeru i ovjeru kandidata i kandidatskih listi.
Međutim, državni revizori su u svom izvještaju naveli da CIK ni u 2019. godini nije osigurao preuzimanje elektronskih podataka o biračkim mjestima iz Republike Srpske.
“Na osnovu zaključenog ugovora o nabavci softvera Geoinformacioni sistem (GIS), Кomisija je u 2018. godini izvršila preuzimanje GIS softvera sa licencama nabavne vrijednosti 323.505 КM. Elektronski podaci o biračkim mjestima u Federaciji Bosne i Hercegovine i Brčko distriktu su preuzeti i mogu da se koriste u softveru. S obzirom na to da podaci iz Republike Srpske nisu preuzeti, GIS i dalje nije funkcionalan. Garantni period od dvanaest mjeseci koji je podrazumijevao osiguranje stalne podrške i besplatno otklanjanje grešaka u okviru implementiranih funkcionalnosti je istekao, a da Кomisija softver nije ni počela koristiti. Prethodno navedeno za posljedicu ima nefunkcionalan sistem i neracionalno trošenje budžetskih sredstava”, kaže se u nalazu revizora.
CIK, dalje se navodi, ni u 2019. godini nije u potpunosti okončala aktivnosti na provođenju višegodišnjeg kapitalnog projekta – Jedinstveni izborni informacioni sistem BiH (JIIS), koji je budžetom odobren još za period 2010. – 2012. godine.
Za realizaciju ovog projekta odobrena su sredstva u ukupnoj vrijednosti od 3.255.147 КM.
“S obzirom na to da se aproprijacije za finansiranje višegodišnjih kapitalnih investicionihprograma, koje je usvojilo Vijeće ministara BiH, mogu prenositi u narednu fiskalnu godinu, izvršen je prenos neutrošenih sredstava u iznosu od 33.400 КM. Realizacije ovih sredstava u budžetskoj godini nije bilo. Tačnije, Кomisija je decembru, odnosno u januaru 2020. godine, zaključila ugovor za izradu softvera za vođenje izborne administracije (19.773 КM) i ugovor za nadogradnju softvera za vođenje Centralnog biračkog spiska (12.987 КM) čija će se realizacija finansirati iz sredstava odobrenih za ovaj projekat. Zaključenim ugovorima definisan je juni 2020. godine kao krajnji rok za realizaciju. I pored činjenice da realizacija navedenog projekta kasni sedam godina, konstatovano je da je postupak nabavke preostalih usluga po datom projektu (izrada i nadogradnja softvera) započet tek u augustu 2019. godine, iako su sredstva za datu namjenu bila operativna već na početku godine”, navodi se u izvještaju.
Revizori su utvrdili i da je CIK od ukupno izrečenih 416.900 КM novčanih kazni, u posljednje tri godine naplatio 377.225 КM. Od nenaplaćenih 39.674 КM, obustavljena je naplata 4.500 КM (odlukom suda ili na drugi način), dok je 35.174 КM preneseno za naplatu u narednom periodu.
“Prema prezentovanim podacima, prilikom popisa materijala u skladištu, popisna komisija je konstatovala razliku između knjigovodstvenog i stvarnog stanja. Odstupanje je konstatovano prilikom popisa papira sa vodenim žigom iz 2008. godine formata A1. Popisna komisija je prilikom brojanja ustanovila da u skladištu ima ukupno 33.393 araka papira, dok je u knjigovodstvenoj evidenciji stanje ovog papira iskazano u količini od 26.117 araka. Analizirajući razlog odstupanja od 7.276 araka, popisna komisija je utvrdila da je navedena razlika u izbornom papiru greškom evidentirana u skladišnu evidenciju kao format A4, a ne A1, kako je stanje u skladištu. Naglašavamo da se, kroz godine, papir za štampanje glasačkih listića kumulira u skladištu, a za koji zaposleni u Кomisiji tvrde da je neupotrebljiv, jer je izgubio na kvalitetu”, navode državni revizori.
Obavljenim procesom revizije konstatovali su da CIK ni u 2019. godini nije osigurala evidentiranje povrata materijala u skladište u okviru softvera za materijalno knjigovodstvo za stanje na skladištu koji je nabavljen 2017. godine.
“Procesom revizije uočeno je da su, prilikom izdavanja papira iz skladišta za štampanje glasačkih listića i biračkih spiskova za provođenje prijevremenih izbora, izdata zaduženja iz sistema materijalnog knjigovodstva za stanje – papir sa vodenim žigom iz 2016. godine formata A1 i A2 i papir sa vodenim žigom iz 2008. godine formata A1 i A4. Neutrošeni papir je, prema prezentiranoj dokumentaciji, vraćen u skladište. Uvidom u dokumentaciju kojom se pravda povrat papira sa vodenim žigom iz 2008. godine formata A1 i A4, može se konstatovati da sistem materijalnog knjigovodstva nije pouzdan, jer ne obezbjeđuje jasno i nedvosmisleno praćenje utroška materijala”, ističu revizori.
CIK, kažu dalje, nije osigurala da evidentiranje jedinice mjere i formata papira pri izdavanju robe iz skladišta bude isto kao i pri povratu materijala, niti je obrazložila razloge odstupanja.
“Nadalje, izdavanje i prijem materijala vršen je samo od strane jedne osobe, skladištara, bez da je imenovana komisija koja bi pratila i nadzirala izdavanje i povrat ovog materijala u skladište. Ovako uspostavljeni sistem ne obezbjeđuje u punoj mjeri pouzdano praćenje kretanja papira sa vodenim žigom. Popisna komisija je konstatovala da je u skladištu zatečeno i 44.06511 plastičnih vreća koje sadrže glasačke listiće (iskorišćene i neiskorišćene) koji su dostavljeni (vraćeni) sa redovnih biračkih mjesta po provedenim Opštim izborima 2018. Navedene vreće popisna komisija nije brojala jer nisu bile predmetom popisa”, zaključili su revizori.
(A.D., Klix)
