Nakon Srebrenice i Novog Goražda, Opština Gacko, treća je opština u Republici Srpskoj koja je dobila negativnu ocjenu nakon provedene finansijske revizije za 2019. godinu.
Uz Dom zdravlja Brod, ovo su za sada jedine institucije u Republici Srpskoj koje su dobile negativnu ocjenu od Glavne službe za reviziju javnog sektora RS. Od 53 za koje su do sada objavljeni revizorski izvještaji.
Indikativno je da sve četri pripadaju lokalnom nivou, nad kojim je, zbog nesrazmjera kapaciteta Glavne službe za reviziju i broja institucija pod njenom nadležnosti, revizorski nadzor i najslabiji – pa je to i mogući uzrok ovako lošeg stanja u pojedinim institucijama. Ne zanemarujući, naravno, direktnu odgovornost rukovodilaca tih institucija. Jer, ne zaboravimo da, i pored navedenog problema nedovoljnog kapaciteta Službe za kontinuiran nadzor svih institucija, ima institucija koje se trude da posluju u skladu sa važećim propisima i koje uvažavaju revizorske preporuke i popravljaju stanje u kome se nalaze.
Negativnu ocjenu sve četri pomenute institucije dobile su za jedan a ne za oba segmenta finansijske revizije (Za onaj drugi su sve četri dobile mišljenje s rezervom).
Opština Gacko je, tako, negativnu ocjenu revizora dobila za usklađenost svog poslovanja sa zakonima i drugim propisima. (Kao i opština Srebrenica i DZ Brod, dok je Opština Novo Goražde negativnu ocjenu dobila za finansijske izvještaje).
Za razliku od Opštine Novo Goražde, kojoj je negativna ocjena za 2019. bila prva takva ocjena, u 4 dosad provedene revizije (od 2006. godine) i od Opštine Srebrenica, koja je osim za 2019. negativnu ocjenu dobila i za prvu reviziju provedenu u ovoj Opštini (za 2005.), Opština Gacko je tri puta do sada dobijala negativnu ocjenu – 2004., 2016. i 2019.
Opština Gacko nije ostvarila pozitivan pomak nakon što je, u prethodnoj reviziji (za 2016.) dobila negativno mišljenje. Od 14 tada dobijenih revizorskih preporuka, za otklanjanje uočenih nedostataka, Opština je u potpunosti realizovala tek 3. Još 3 djelimično. A 8 nije realizovala ni u kom stepenu. Pa je ponovna negativna ocjena Glavne službe za reviziju, za 2019. godinu, bila logičan ishod.
No, postavlja se pitanje da li bi bilo tako da su druge institucije sistema reagovale i sankcionisale uočeno nezakonito ponašanje. A tu prije svega mislimo na Tužilaštvo, pa i na Narodnu skupštinu Republike Srpske.
Jer je ovo odličan primjer koji ukazuje na činjenicu da revizija sama, bez pomoći drugih institucija sistema, ne može ostvariti svoju projektovanu ulogu. Njen pozitivan domet svodi se na slučajeve u kojima se na čelnim mjestima revidiranih institucija zateknu odgovorne osobe, koje žele da rade u skladu sa zakonom i u interesu građana. Ali Glavna služba za reviziju nema odgovora na slučajeve u kojima to nije tako. Ona nema mehanizama kojima bi mogla reagovati i sankcionisati nečije ignorisanje revizorskih nalaza i preporuka.
To je, naprosto, sistemski, zamišljeno kao posao drugih. No, kada oni koji bi to trebali ne rade svoj posao dolazimo u situaciju da se obesmišljava kompletan rad revizora.
I dolazimo do zaključka da se rad revizora od strane vlasti i čelnika određenih institucija tretira kao nužno zlo, koje su nam nametnuli stranci, a ne kao efikasan mehanizam za kontrolu zakonitosti i efikasnosti rada institucija u državi i trošenja javnog novca, u interesu građana.
Kao osnov za izracanje negativnog mišljenja Opštini Gacko revizori su naveli kršenje Zakona o javnim nabavkama, Zakona o fiskalnoj odgovornosti u Republici Srpskoj, Zakona o službenicima i namještenicima u organima jedinice lokalne samouprave, Zakona o budžetskom sistemu Republike Srpske, Zakona o trezoru, Zakona o fiskalnoj odgovornosti, Zakona o uređenju prostora i građenju, Zakona o profesionalnoj rehabilitaciji, osposobljavanju i zapošljavanju invalida, Zakon o radu, Zakona o lokalnoj samoupravi i niza podzakonskih akata.
(S.Š., Revizije info, 24.08.2020.)
