Kultura je uključena u različite strategije i politike na nivou Evropske unije.
Kad je riječ o kulturi, opšti je cilj EU poštovati bogatu kulturnu raznolikost tog područja i garantovati očuvanje i unaprjeđenje kulturnog nasljeđa Evrope. S obzirom na to da je područje kulture uglavnom u nadležnosti država članica, Unija može samo podsticati saradnju među njima i podržavati ili nadopunjavati njihovo djelovanje.
Za zaštitu i unaprjeđenje kulturnog nasljeđa Evrope mogu se upotrebljavati različiti fondovi EU, a među njima najvažniju ulogu igra Evropski fond za regionalni razvoj. Revizori su ispitali efekte takvih ulaganja i procijenili finansijsku i fizičku održivost niza lokaliteta koji su primili pomoć.
Evropski fond za regionalni razvoj je, sa 750 miliona eura koji su bili dostupni na godišnjem nivou u periodu 2010. – 2017., važan izvor finansiranja javnih ulaganja u kulturne lokalitete za otprilike trećinu država članica EU.
„Gotovo polovina projekata na kulturnim lokalitetima ne bi bila provedena bez ulaganja EU”, istaknuo je Pietro Russo, član Evropskog revizorskog suda zadužen za ovaj izvještaj. „Međutim, nije jasno što EU želi postići svojim trenutnim inicijativama, jer one nisu jasno usmjerene i koordinirane”.
Kulturni aspekti ne smatraju se prioritetom za finansiranje sredstvima EFRR-a, koji je i dalje usmjeren na ekonomske i društvene aspekte. Ulaganja u kulturne lokalitete stoga služe kao sredstvo za postizanje drugih ciljeva i trebala bi se finansirati samo ako doprinose poboljšanju ekonomske konkurentnosti ili podsticanju razvoja.
Prednost se daje ekonomskim ciljevima, što znači da se ne pridaje dovoljno pažnje održivosti kulturnih lokaliteta. Trenutna je praksa takva da se djelovanje na nekom lokalitetu ne može financirati iz EFRR-a ako se ne očekuje da će se njime proizvesti ekonomski i društveni efekti, čak i ako su potrebni hitni radovi.
Kad je riječ o poslovanju i finansiranju ulaganja, kulturni lokaliteti EU-a uglavnom ovise o javnim subvencijama. Nedovoljno ih se podstiče na povećanje vlastitih prihoda, ističu revizori.
Osim toga, međusobna koordinacija fondova EU-a za ulaganja u kulturne lokalitete vrlo je ograničena.
Komisija smatra da je pretvaranje ciljeva u donošenje politika na nivou država članica i dalje zahtjevan zadatak.
(TH, revizije.info)
