Ured za reviziju javne uprave i institucija Brčko distrikta 30. januara 2025. objavio je još jedan od zakašnjelih izvještaja iz svog godišnjeg plana za 2024. – izvještaj o provedenoj finansijskoj reviziji za 2023. Direkcije za finansije Brčko distrikta.
Direkcija za finansije Brčko distrikta uspostavljena je, kao organ javne uprave Distrikta, prije 17 i po godina (2007.), donošenjem Zakona o Direkciji, koji je u nastavku mijenjan i dopunjavan u četiri navrata – 2017., 2019., 2020. i 2022.
Čine je: Ured direktora, Trezor, Porezna uprava, Stručna služba Direkcije i Središnja harmonizacijska jedinica. I na kraju 2023. godine, na koju se odnosi provedena revizija i objavljeni izvještaj, imala je 140 zaposlenih.
Radi se o izuzetno važnom organu uprave, čija je nadležnost: prikupljanje i raspodjela javnih prihoda Distrikta, provođenje politike u oblasti finansija Distrikta, donošenje provedbenih propisa iz oblasti finansija i njihovo objavljivanje u Službenom glasniku BD, provođenje zakona i drugih propisa, davanje mišljenja o primjeni propisa iz oblasti finansija, podnošenje izvještaja Skupštini Brčko distrikta BiH o raspoloživosti prihoda za godišnji budžet, učestvovanje u pripremi prijedloga godišnjeg budžeta u koordinaciji s dogradonačelnikom Brčko distrikta BiH, dostavljanje izvještaja o izvršenju budžeta u skladu sa zakonom, a za potrebe gradonačelnika, potvrđivanje raspoloživosti sredstava za sve rashode, transfere, investicije i kretanja sredstava Brčko distrikta BiH na svim računima Brčko distrikta BiH, uspostavljanje sistema interne kontrole i interne revizije i obavljanje drugih nadležnosti u skladu sa Statutom Brčko distrikta BiH i Zakonom.
Nalazi revizora, međutim, ne potvrđuju svijest rukovodstva Direkcije, pa ni Skupštine i Vlade, kojima ona odgovara za svoj rad, o važnosti te institucije, odnosno o važnosti njenog besprjekornog rada.
Revizori su, u finansijskoj reviziji za 2023. konstatovali ozbiljne nedostatke u radu ove institucije, dali joj mišljenje s rezervom i 25 preporuka za otklanjanje uočenih nedostataka, grešaka i nezakonitosti.
Neke od datih primjedbi tiču se elementarnih stvari i naprosto je neshvatljivo da revizori uopšte moraju upozoravati na njih. S druge strane, njihov broj je zapanjujući.
Revizori su otkrili čak i da preraspodjela sredstava na budžetskim stavkama nije vršena u skladu sa odredbama Zakona o budžetu Brčko distrikta BiH(???).
Direkcija, još uvijek, nije uspostavila ni Centralnu jedinicu interne revizije i budžetsku inspekciju kako je propisano odredbama Zakona o budžetu Brčko distrikta BiH. Ne ispoštovavši ni Izmjenama i dopunama Zakona o budžetu produžene rokove. Pritom, podsjetimo da je Centralna jedinica interne revizije, koja treba da se uspostavi u Direkciji, prema Zakonu, odgovorna za poslove interne revizije za budžetske korisnike, vanbudžetske fondove i vanbudžetske korisnike koji su obveznici primjene budžetskog računovodstva.
U izvještaju o provedenoj reviziji se dalje konstatuje:
– nedonošenje nacrta izmjena Zakona o porezu na nepokretnosti i Zakona o Poreskoj upravi Brčko distrikta BiH u skladu sa Strategijom reforme upravljanja javnim finansijama Brčko distrikta BiH za period 2021-2025. godine u cilju unapređenja procesa oporezivanja,
– nedonošenje prečišćenih tekstova Pravilnika o primjeni Zakona o porezu na dohodak Brčko distrikta BiH,
– neuspostavljanje Registra budžetskih korisnika,
– neevidentiranje poreskih obaveza po prijemu poreskih prijava u evidencije Poreske uprave Brčko distrikta BiH,
– neuspostavljanje knjigovodstvenih evidencija u skladu sa odredbama Zakona o računovodstvu i reviziji i Pravilnika o računovodstvu i finansijskom izvještavanju,
– nepostupanje u skladu sa Zakonom o državnoj službi u organima javne uprave u dijelu osiguranja potrebnih organizacionih i tehničkih uslova službenicima, odnosno namještenicima,
– nepostupanje u skladu sa odredbama Zakona o državnoj službi u organima javne uprave u dijelu poštovanja prava službenika i namještenika na jednako postupanje i jednake mogućnosti,
– neizvršavanje programskih zadataka kao i zakonskih obaveza iz nadležnosti Direkcije,
– neusaglašavanje evidencija o uplaćenim direktnim porezima Poreske uprave Brčko distrikta BiH i Trezora Brčko distrikta BiH,
– neosiguravanje uslova u cilju provođenja nadležnosti Poreske uprave Brčko distrikta BiH vezane za kontrolu poreza i javnih prihoda Brčko distrikta BiH kao i identifikaciju rizičnih poslovnih subjekata u cilju obezbjeđenja sigurnosti naplate javnih prihoda,
– obračun naknada suprotno odredbama Zakona o porezu na dohodak Brčko distrikta BiH i Pravilnika o primjeni zakona o porezu na dohodak Brčko distrikta BiH,
– nepostupanje u skladu sa odredbama Zakona o državnoj službi u organima javne uprave u dijelu internih premještaja zaposlenih,
– angažovanje lica za obavljanje posebnih poslova suprotno odredbama Zakona o državnoj službi u organima uprave Brčko distrikta BiH i Pravilnika o radu službenika i namještenika u organima javne uprave Brčko distrikta BiH,
– neadekvatno planiranju sredstava za servisiranje vanjskog duga,
– neobezbjeđivanje uslova za realizaciju kapitalnih projekata u cilju efikasnog upravljanja kapitalnim budžetom,
– nepostupanje u skladu sa odredbama Zakona o računovodstvu i reviziji Brčko distrikta BiH u dijelu obuhvatanja cjelokupne imovine, potraživanja i obaveza kao i rokova za sačinjavanje Izvještaja o popisu,
– nepostupanja u skladu sa odredbama Pravilnika o računovodstvu i finansijskom izvještavanju u dijelu procjeni mogućnosti naplate potraživanja,
– nepreduzimanje odgovarajućih mjere u skladu sa planiranim aktivnostima za otklanjanje i prevazilaženje propusta i nepravilnosti utvrđenih u revizorskim izvještajima o obavljenim revizijama…
U obrazloženju ocjene date Direkciji Ured za reviziju je naveo i da s obzirom na zastarjelost i nepouzdanost informacionog sistema Direkcije ne može potvrditi da su knjigovodstvene evidencije Brčko distrikta BiH zasnovane na osnovnim računovodstvenim principima kao i da je osigurana zaštita i integritet podataka.
Posebno je akcentirano da je nedonošenje nacrta novog Zakona o Poreskoj upravi Brčko distrikta BiH onemogućilo je unapređenje procesa oporezivanja i pozitivne efekte na direktne poreze Brčko distrikta BiH.
Primjedbe u vezi zapošljavanja redovna su stavka u revizorskim izvještajima institucija. Tako se u izvještaju o finansijskoj reviziji Direkcije za finansije navodi da ugovori o angažovanju lica za obavljanje posebnih poslova – na koje je u 2023. potrošeno preko 300 hiljada KM – ne sadrže vrstu poslova, niti način izvršenja, nego svi ugovori definišu obavljanje poslova iz nadležnosti Direkcije za koja ne postoje predviđena radna mjesta Organizacionim planom, na osnovu čega nije moguće utvrditi efikasnost i efektivnost obavljenih ugovorenih poslova.
Konstatovano je i da Izvještaj o popisu nije potpun i da isti ne sadrži sva potraživanja za poreze iz analitičkih evidencija Poreske uprave što nije u skladu sa odredbama Pravilnika o računovodstvu i finansijskom izvještavanju Brčko distrikta BiH. Osim navedenog, prilikom popisa potraživanja, za potraživanja za koja je izvjesno da neće biti naplaćena popisne komisije nisu dale prijedlog Odluke o otpisu potraživanja.
U čitavoj priči možda je najporazniji podatak da su navedene primjedbe revizora izrečene u finansijskoj reviziji za – 2023. I da u prethodnih 17 godina Direkcija za finansije Brčko distrikta nijednom nije imala pozitivnu ocjenu svog rada. A da joj je broj realizovanih revizorskih preporuka kontinuirano beznačajan – primjera radi, od 31 preporuke iz prethodne, finansijske revizije za 2022., Direkcija je za godinu dana u potpunosti realizovala tek njih – dvije!
(N.N., Revizije info)
