Vrhovne revizorske institucije svake godine vrše reviziju na svim nivoima vlastima u Bosni i Hercegovini, te uočavaju brojne nepravilnosti u trošenju novca, finansijskim izvještajima i poštovanju zakona i drugih propisa, kod revidiranih subjekata.
Na žalost, revizorske preporuke, koje se revidiranim subjektima daju u cilu otklanjanja uočenih grešaka i nezakonitosti u radu, ne implementiraju se u zadovoljavajućem nivou, te se neke od njih, često i najznačajnije, ponavljaju iz godine u godinu.
Stoga je angažman vlasti, u smislu pritiska na revidirane subjekte, u cilju povećanja stepena realizacije preporuka, odnosno otklanjanja uočenih problema i povećanja efikasnosti rada institucija i kvaliteta njihovih usluga građanima, izuzetno značajan.
Ranije je portal Revizije info pisao o dobroj praksi koja je započeta u lokalnim samoupravama širom Bosne i Hercegovine, da se revizorski izvještaji i akcioni planovi za realizaciju preporuka počinju razmatrati na opštinskim i gradskim vjećima (u Federaciji) i skupštinama gradova i opština (u RS). Nešto što do sada nije bila praksa, postalo je opšteprihvaćeno, te, u protekloj godini, u većini lokalnih zajednica za koje su ovi izvještaji urađeni, na pomenutim tijelima, su i razmatrani.
Na kantonalnom nivou, u Federaciji, situacija je sasvim drugačija.
Federalni Ured za reviziju svake godine revidira određeni broj institucija sa kantonalnog nivoa vlasti. Taj broj nije svake godine isti, njega Ured određuje svojim godišnjim planom.
Naime, u nadležnosti Sektora za finansijsku reviziju institucija kantona, gradova i općina Ureda za reviziju institucija u FBiH je deset kantona, sa preko 900 budžetskih korisnika, kao i 80 jedinica lokalne samouprave. Sektor, u skladu s godišnjim planom revizija, pored finansijske revizije godišnjih izvještaja budžeta kantona i budžeta jedinica lokalne samouprave, obavlja i revizije godišnjih izvještaja pojedinačnih korisnika budžeta kantona. Zbog velikog broja subjekata i zakonski utvrđenih prioriteta revizije korisnika Budžeta Federacije BiH, uključujući i ograničene kapacitete Ureda, odabir subjekata za reviziju vrši se na osnovu utvrđenih kriterija.
U 2021. godini, je objavljeno 28 izvještaja vezanih za kantonalni nivo vlasti, uključujući izvještaje o finansijskoj reviziji budžeta 5 kantona, 12 kantonalnih ministarstava (iz 11 kantonalnih vlada), 11 zavoda, javnih preduzeća i javnih ustanova. Uglavnom, svih 10 kantona su bili u određenoj mjeri obuhvaćeni (od jednog do najviše pet izvještaja).
No, u nastavku, izostala je neophodna reakcija kantonalnih vlasti.
Samo jedna kantonalna skupština – Skupština Tuzlanskog kantona – razmotrila je, na svojim sjednicama, sve revizorske izvještaje iz ove godine, koji su bili u njihovoj nadležnosti (Budžet, ZZO TK i Ministarstvo privrede TK), zajedno sa akcionim planovima za realizaciju datih preporuka, odnosno otklanjanje uočenih nepravilnosti. Uz to, na Skupštini su usvojeni i zaključci koji obavezuju Vladu na izvještavanje Skupštine o realizaciji preporuka.
Osim Skupštine TK, samo je još Skupština Kantona Sarajevo na svojim sjednicama razmatrala neki revizorski izvještaj. I to svega 1 od 5 koji su revizori napravili za institucije i preduzeća ovog kantona.
Razmatran je, naime, samo izvještaj o KJKP “Toplane”, dok se izvještaji za ostale 4 revidirane institucije (Ministarstvo privrede KS, Ministarstvo zdravstva KS, JU Zavod za medicinu rada KS i JU Djeca Sarajeva) još uvijek nisu pojavili na Skupštini KS. Niti se zna da li će uopšte.
Ostalih 10 kantonalnih skupština pokazale su potpunu nezainteresovanost za revizorske izvještaje, uključujući i ona 4 o reviziji budžeta i 11 o radu kantonalnih ministarstava.
Pri tome, Skupština Zeničko-dobojskog kantona je otvoreno odbila i više puta ponovljenu inicijativu Centara civilnih inicijativa za razmatranjem 3 revizorska izvještaja iz njene nadležnosti, na nekoj od svojih sjednica, kao i obavezu uvođenja nadzora nad realizacijom preporuka koje su revizori dali institucijama, u cilju otklanjanja uočenih grešaka, nepravilnosti i nezakonitosti u radu.
Prema program rada Ureda za reviziju institucija u FBiH za 2022. godinu, u ovoj će godini biti objavljeno 20 izvještaja o finansijskoj reviziji vezanoj za kantonalne budžete (5 njih – za KS, HNK, SBK, ZHK i USK), ministarstva u kantonalnim vladama (3), te 12 zavoda, javnih preduzeća i javnih ustanova.
Iz Centara civilnih inicijativa, koji pokušavaju animirati institucije na svim nivoima vlasti da više pažnje posvete reviziji i otklanjanju uočenih nedostataka i nezakonitosti, kroz bolju implementaciju revizorskih preporuka, pa i sankcionisanje njihovog ignorisanja, najavljuju nastavak aktivnosti započetih u prethodnom periodu.
“Već smo poslali inicijative prema skupština kantona koje će u ovoj godini biti predmet revizije te još uvijek čekamo da se izjasne o našoj inicijativi. Osim toga, u narednim danima ćemo uputiti dopise Kolegiju Skupštine ZDK, da na jednu od narednih sjednica stave razmatranje ovih izvještaja, a nedavno smo uputili dopis prema Skupštini Kantona Sarajevo da razmatraju izvještaje ostale 4 institucije, za koje je već davno istekao rok za izradu akcionog plana.”, izjavio je, za portal Revizije info, Mahir Poljić, projekt koordinator Centara civilnih inicijativa.
Ostaje da vidimo da li ce se, u narednom periodu, desiti pozitivne promjene, u ovom kontekstu, na tragu onih ostvarenih na lokalnom nivou vlasti.
(D.R. i N.N.. Revizije info)
