Na početku ove godine, kao posljednji, zakašnjeli, izvještaj iz plana za 2021. Glavna služba za reviziju javnog sektora RS objavila je Izvještaj o finansijskoj reviziji JPŠ “Šume Republike Srpske” za 2020.
Ovo preduzeće dobilo je negativnu ocjenu za usklađenost poslovanja sa zakonima i drugim propisima (a za finansijske izvještaje mišljenje s rezervom. Navedena ocjena je tim ozbiljnija što Glavna služba za reviziju, pod aktuelnim rukovodstvom “nije poznata po izuzetnoj kritičnosti” (zbog čega je meta teških optužbi opozicije) i od 72 provedene finansijske revizije za 2020. Samo su jedna Opština, jedan Grad i “Šume” dobile negativnu ocjenu.
Osim toga, upravo je ovaj izvještaj o “Šumama” izazvao blokadu rada Odbora za reviziju Narodne skupštine Republike Srpske. Članovi odbora koji pripadaju vladajućoj većini, u namjeri da spriječe da ovaj izvještaj dođe na sjednicu Narodne skupštine i da se o njemu raspravlja, prestali su dolaziti na sjednice zbog čega ih je predsjednik Odbora, inače opozicioni poslanik u Skupštini, optužio da štite kriminal i svoje interese. Ustvrdivši da se iz JP „Šume“ mjesečno krade 10 miliona KM.
No problemi sa javnim preduzećima zaduženim za gazdovanje šumama nisu prisutni samo u Republici Srpskoj.
Ured za reviziju institucija u Federaciji BiH 17.06. je objavio 4 izvještaja o finansijskoj reviziji za 2021. javnih preduzeća zaduženih za šume u HNK, KS, TK i ZDK.
Sva 4 preduzeća su, identično „Šumama RS“ dobila negativnu ocjenu za usklađenost poslovanja sa zakonima (što znači da su u sva 4 registrovana ozbiljna kršenja zakona).
Kantonalno javno preduzeće za gospodarenje državnim šumama „Sarajevo-šume“ d.o.o. Sarajevo i Javno preduzeće Šumsko privredno društvo Zeničko-dobojskog kantona d.o.o. Zavidovići, dobili su negativne ocjene i za finansijske izvještaje. A Javno poduzeće Šumsko-gospodarsko društvo „Šume Hercegovačko-neretvanske“ d.o.o. Mostar i Javno preduzeće „Šume Tuzlanskog kantona“ d.d. Kladan su za finansijske izvještaje dobili “mišljenje s rezervom”.
Ukupno su, rukovodstva ovih preduzeća dobila 88 revizorskih preporuka za otklanjanje uočenih nedostataka, grešaka i nezakonitosti.
Ovdje podsjetimo da je 2014. godine Ured za reviziju institucija u FBiH, u tada provedenoj reviziji učinka, utvrdio da se šumama u ovom entitetu upravlja neefikasno i da je njihova obnova nedovoljna. Da bi 5 godina kasnije, izvršivši kontrolu realizacije prethodno datih preporuka, konstatovao da federalna i kantonalne vlasti za pet godina nisu u potpunosti realizovale niti jednu od 11 preporuka koje su im, od Ureda, date kako bi se konačno popravilo rukovođenje šumama, što je neophodno za njihovo očuvanje. I da Federacija BiH nema ni Zakon o šumama, a ni Šumarski program FBiH kao osnovni strateški dokument.
Aktuelnom revizijom utvrđeno je da nakon stavljanja van snage Zakona o šumama FBiH i Uredbe o šumama FBiH presudom Ustavnog suda 2009. godine, odnosno 2011. godine respektivno, u svim kantonima (konkretno u HNK) nisu doneseni odgovarajući zakoni o šumama, niti propis ili drugi pravni akt, što je imalo za posljedicu da na kantonalna preduzeća, zapravo, nisu prenesena ovlaštenja za obavljanje poslova upravljanja državnim šumama.
Nakon svih upozorenja i nakon svih afera, očigledno je da neuspostavljanje efikasne kontrole nad upravljanjem šumskim blagom nije plod nemara, neznanja ili grešaka, nego je sistemski projektovano, od strane vladajućih stranaka. S ciljem brutalne pljačke tog blaga, koju omogućava sistemska korupcija i odsustvo pravne države.
(N.N., Revizije info, 17.06.2022.)
